Từ ngày 29/4 – 10/5/2019, Hội nghị các bên được họp tại Geneva, Thụy Sỹ, để bàn về 3 công ước quốc tế: Công ước Basel, Công ước Stockholm và Công ước Rotterdam.

Trong kỳ họp thứ 9 (COPs 9), Công ước Rotterdam bàn thảo chính về 3 vấn đề: (1) Đề xuất bổ sung Phụ Lục VII; (2) Đề xuất thay đổi Mục 22; và (3) Đề xuất bổ sung amiăng trắng vào Phụ Lục III.

Đề xuất bổ sung Phụ Lục VII vào Công ước Rotterdam

Phụ lục VII – đã được đề xuất bởi 12 quốc gia: Canada, Colombia, Costa Rica, Ghana, Jordan, Mali, Nigeria, Peru, Thuỵ Sỹ, Thái Lan, Cộng hoà Tanzania và Zambia. Phụ lục được đề xuất có tiêu đề “Quy trình và cơ chế về việc tuân thủ Công ước Rotterdam”. Đề xuất sau đó được tài trợ thêm bởi 4 thành viên: Malaysia, Maldives, Panama và Liên minh Châu Âu.

Ý kiến của các thành viên về đề xuất thêm Phụ Lục VII:

• Các thành viên ủng hộ: Thuỵ Sỹ, Costa Rica, Canada, Liên minh Châu Âu, Gabon, Columbia, Norway, Uruguay, Namibia, Mali, Nam Phi, Zambia, New Zealand, Mexico, Liberia, Nhật Bản, Ghana, El Salvador, Kenya, Maldives, Malaysia, Thái Lan, Cộng hoà Dominican, Senegal, Botswana, Chile, Côte d’Ivoire, Honduras, Indonesia, Sudan, Vanuatu, Papua New Guinea.
• Các thành viên phản đối: Iran, Syria, Liên bang Nga.
• Trung lập: Brazil, Benin, Iraq, Syria, Nepal, Guinea.
• Không phải thành viên: IPEN, PAN ủng hộ đề xuất.

Kết luận: Ngài Chủ tịch hội nghị đã cho biểu quyết ngay tại thời điểm đó: 124 thành viên ủng hộ, 6 thành viên phản đối. Kết luận sau phiên biểu quyết là sẽ thêm Phụ lục VII.

Phản ứng với quyết định này, Brazil, Trung Quốc, Liên Bang Nga, Trinidad & Tobago, Venezuela, Pakistan, Cuba, và Qatar cho rằng các thành viênchưa có đủ thời gian để tham khảo chỉ đạo từ quốc gia mình nên quyết định của đại biểu là không chính thức. Iran cho rằng một quyết định về biểu quyết vội vã như vậy sẽ gây ra nhiều hậu quả về sau.

Đề xuất thay đổi mục 22 của Công ước Rotterdam

12 quốc gia Châu Phi (Botswana, Cameroon, Ghana, Kenya, Lesotho, Malawi, Mozambique, Namibia, Nigeria, Swaziland, Tanzania và Zambia) đề xuất thay đổi Mục 22 (về thực thi và thay đổi các phụ lục) nhằm thay đổi quy trình bầu chọn dành cho những hóa chất được đề nghị bởi hội đồng giám định hóa chất (Chemical Review Committee). Theo bản đề xuất này, do một số hóa chất đã được đề nghị đưa vào Phụ lục III của Công ước Rotterdam trong nhiều năm nay nhưng vẫn chưa có thay đổi nào, Mục 22 về quy trình hoạt động của Công ước cần được thay đổi. Nhóm các nước Châu Phi này đề xuất như sau: Các thành viên của COPs sẽ sử dụng quy tắc đồng thuận nhằm đưa các hóa chất vào Phụ lục III. Tuy nhiên, nếu vẫn không đạt được sự đồng thuận sau khi cố gắng hết sức, một quyết định cuối cùng có thể sẽ được đưa ra bởi ba phần tư (75%) các quốc gia thành viên.

Bằng việc tập trung vào thay đổi Mục 22 của Công ước Rotterdam, các quốc gia ủng hộ đưa Amiăng trắng vào Phụ lục III đang hướng tới xóa bỏ cơ chế đồng thuận của Công ước và chuyển sang cơ chế quyết định được đưa ra bởi số đông. Do số thành viên phản đối chỉ còn là thiểu số, việc Amiăng trắng vào Phụ lục III đã kéo dài nhiều năm nay vì thế sẽ trở thành sự thực nếu Mục 22 bị sửa đổi.

Dưới đây là danh sách các thành viên đóng góp ý kiến trong buổi họp:

• 7 thành viên ủng hộ: Bolivia, Gabon, Nigeria, New Zealand, Zimbabwe, Thuỵ Sỹ, Nam Phi.
• 14 thành viên phản đối: Kazakhstan, Brazil, Iran, Liên minh Châu Âu, Argentina, Thái Lan, Syria, Liên bang Nga, Cuba, El Salvador, Iraq, Norway, Guatemala, Maldives.

Kết luận: Do có nhiều ý kiến phản đối, ngài chủ tịch kết luận loại bỏ Đề xuất sửa đổi Mục 22 của Công ước về việc loại bỏ cơ chế đồng thuận cho Phụ Lục III. Vấn đề này sẽ không được thảo luận tiếp ở những lần COPs tiếp theo.

Đề xuất bổ sung các chất vào Phụ Lục III của Công ước Rotterdam 

Chủ đề về danh mục các chất được đề xuất đưa vào Phụ Lục III luôn là một phần chính tại tất cả các kỳ họp Công ước Rotterdam. Tại COPs 9, 2 chất được đồng thuận đưa vào Phụ Luc III là: hexabromocycododecane và phorate. Bên cạnh đó, acetochlor, carbosulfan và fenthion không đạt được sự đồng thuận và sẽ tiếp tục được thảo luận.

Amiăng trắng là chất được đề cập cuối cùng trong danh mục các chất được đề xuất đưa vào Phụ Lục III. Đã có 37 thành viên và 7 đại biểu không phải thành viên phát biểu ý kiến về việc đưa amiăng trắng vào Phụ Lục III.

• 27 thành viên ủng hộ: Úc, Columbia, Na Uy, Canada, Peru, Gorgegia, Uruguay, Gabon, Nigeria, Bahrain, Liên minh Châu Âu, Nhật Bản, Iran, Togo, Chile, Malaysia, New Zealand, Cộng hoà Moldova, Thuỵ Sỹ, Vanuatu, Congo, Senegal, Maldives, Kuwait, Benin, Ả-rập Saudi, Cameroon.
• 10 thành viên phản đối: Liên Bang Nga, Kazakhstan, Syria, Zimbabwe, Kyrgyzstan, Venezuela, Pakistan, Cuba, Ấn Độ, và Iran.

Kết luận: Do còn nhiều quốc gia lớn phản đối, đề xuất đưa amiăng trắng vào Phụ Lục III một lần nữa bị bác bỏ. Vấn đề này đã kéo dài nhiều năm mà không có biến chuyển nào. Do vậy, ngài Chủ tịch ngay lập tức đưa ra quyết định dời vấn đề này sang kỳ họp tiếp theo vào năm 2021.