Thứ trưởng Nguyễn Trần Nam phát biểu tại hội thảo
Theo Thứ trưởng Xây dựng Nguyễn Trần Nam, Việt Nam là một trong các quốc gia tham gia công ước kiểm soát hóa chất độc hại, Chính phủ đã cấm tuyệt đối sử dụng các chất độc hại cho môi trường và sức khỏe cộng đồng để sản xuất vật liệu xây dựng. Đối với amiăng, nghiêm cấm việc sử dụng amiăng nhóm amfibole (amiăng nâu và xanh) trong sản xuất vật liệu xây dựng dưới mọi hình thức, chỉ cho phép sử dụng amiăng trắng (cryzotin) để sản xuất tấm lợp.
Theo báo cáo, tại Việt Nam, sợi amiăng trắng được sử dụng chủ yếu trong sản xuất tấm lợp amiăng - xi măng. Hiện nay, cả nước có 41 cơ sở sản xuất tấm lợp amiăng xi măng, năng lực sản xuất khoảng 106 triệu m2/năm và tạo công ăn việc làm cho hơn 5.000 lao động. Tấm lợp amiăng xi măng là sản phẩm vật liệu hữu dụng đối với nông dân vùng sâu, vùng xa, vùng ven biển, những hộ gia đình có thu nhập thấp. Đặc biệt khi cần khắc phục hậu quả thiên tai bão lụt, các thảm họa thiên nhiên hoặc các tình huống khẩn cấp thì tấm lợp amiăng xi măng là mặt hàng dễ huy động, chi phí thấp và có những đặc tính phù hợp với khí hậu ven biển có độ mặn cao của Việt Nam, giúp nhanh chóng tạo ra chỗ ở tạm tránh mưa, nắng, giữ ấm cho người, chỗ trú ngụ cho gia súc và kho chứa nông sản.
“Bộ Xây dựng với trách nhiệm là cơ quan quản lý Nhà nước về lĩnh vực vật liệu xây dựng đã ban hành, phối hợp ban hành và trình Chính phủ ban hành nhiều văn bản pháp luật quy định về kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng amiăng trắng trong sản xuất vật liệu xây dựng ở Việt Nam; thường xuyên chỉ đạo nghiên cứu, đánh giá thực trạng việc sử dụng amiăng trắng ở Việt Nam và thế giới, đề xuất các giải pháp hữu hiệu để bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng” – Thứ trưởng khẳng định.
Tại hội thảo, ông Lê Văn Tới - Vụ trưởng Vụ Vật liệu xây dựng (Bộ Xây dựng) cho biết, các đánh giá của tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết, các loại amiăng đều có khả năng tiềm tàng gây ung thư ở người. Thậm chí nghiên cứu ảnh hưởng của amiăng đối với sức khỏe con người ở một số nước Châu Âu, Úc, Nhật Bản cho rằng không có ngưỡng tiếp xúc an toàn với sợi amiăng. Tuy nhiên, nhiều nhà khoa học phản biện, thực tế các nước này đã sử dụng ồ ạt, số lượng lớn, sử dụng lẫn lộn amiăng amphibole và chrysotile làm vật liệu bảo ôn ở thể không liên kết hoặc liên kết kém với các chất kết dính, dùng công nghệ phun, không kiểm soát được nồng độ bụi sợi gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
Ông Tới cũng cho rằng, theo các quy định của văn bản luật Việt Nam, sản xuất tấm lợp amiăng ximăng là hoạt động sản xuất, kinh doanh có điều kiện về đảm bảo sức khỏe cộng đồng, bảo vệ môi trường và luôn được kiểm soát nghiêm ngặt.
Hội thảo thu hút đông đảo các chuyên gia, nhà khoa học trong nước và quốc tế
Ở khía cạnh khác, TS. Võ Quang Diệm - Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Tấm lợp Việt Nam cho rằng, chủ trương cho phép sử dụng amiăng trắng có kiểm soát để sản xuất tấm lợp quy định trong Quyết định số 121/2008/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ là đúng đắn, phù hợp với Công ước 162 năm 1986 của Tổ chức Lao động Quốc tế về an toàn khi sử dụng chất amiăng.
Với công nghệ xeo ướt, lượng amiăng trắng trong tấm lợp chỉ chiếm khoảng 10% và liên kết chặt với chất kết dính (xi măng) trong sản xuất và suốt vòng đời của sản phẩm, nên không gây ô nhiễm bụi sợi. Bởi vậy, bằng việc áp dụng các biện pháp tổng hợp như: khoa học và công nghệ, tổ chức, quản lý, đào tạo, tuyên truyền, tuân thủ chặt chẽ các quy định của Công ước số 162 của Tổ chức Lao động Quốc tế về amiăng, đảm bảo an toàn sức khỏe cho người lao động.
Đồng quan điểm trên, Hội đồng Y tế thế giới (WHA) cũng khẳng định, ngày nay ngành công nghiệp amiăng trắng là một ngành công nghiệp sạch. Ngành tuân thủ chính xác các “quy chuẩn chất lượng sản phẩm” và luôn đảm bảo sản phẩm được sử dụng đúng cách ở mọi giai đoạn sản xuất, sử dụng và tiêu huỷ.
Tại hội thảo, hầu hết ý kiến của chuyên gia, nhà khoa học cho rằng, Bộ Xây dựng nên trình Thủ tướng Chính phủ tiếp tục cho phép sử dụng amiăng trắng có kiểm soát để sản xuất tấm lợp ổn định, lâu dài trong định hướng phát triển ngành vật liệu xây dựng đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030, để doanh nghiệp có điều kiện, an tâm đầu tư hiện đại hóa công nghệ.
